Een groot deel van het Amsterdamse leven speelt zich buiten af, op straat. Dat was ook al zo in de zeventiende en achttiende eeuw. Bob Pierik reconstrueert het toenmalige gebruik van de openbare ruimte aan de hand van de precariogelden die particulieren moesten betalen voor bouwsels op of in de ruimte buiten hun huis. Dat waren bijvoorbeeld regenbakken en putten, maar ook ‘pothuizen’, lage uitbouwen die konden dienen als winkeltjes. Zo biedt de schijnbaar dorre administratie van de precariobelasting een kijkje in het bruisende Amsterdamse straatleven van destijds.
Terwijl de stoepen en straten rond de huizen eigendom waren (en zijn) van de stad, waren de kwetsbare kades aan het water eeuwenlang in bezit van particulieren. Wie een huis had aan een gracht of singel, moest de bijbehorende kade zélf onderhouden. Halverwege de negentiende eeuw kwamen huiseigenaren daartegen in het geweer, maar het stadsbestuur zat niet te wachten op een extra, geldverslindende taak. Anna Peschier volgt het verloop van deze zogeheten wallenkwestie, waarin de gemeente uiteindelijk aan het kortste eind trok.
Pieter de Hooch, De slaapkamer, 1660-1662. Olieverf op doek, 51 x 60 cm. National Gallery of Art (Washington D.C.) (1942.9.33).
Over het Amsterdamse huiselijke leven deed Ruud Lambour een verrassende ontdekking: in tegenstelling tot wat lang is beweerd, hadden (sommige) huizen in de eerste helft van de zeventiende eeuw wel degelijk een aparte ruimte voor het bed, die slaapkamer werd genoemd. Hij kwam hier achter via zijn onderzoek naar verschillende door Pieter de Hooch geschilderde ‘slaepcamers’.
In de rubriek Kort Amsterdams maken we kennis met Stijntje Olie, de zus van fotograaf Jacob en een zeer geliefde buurvrouw op de Zandhoek. De Amsterdamse notitie laat aan de hand van de renovatie van De Nederlandsche Bank zien dat duurzaamheid steeds vaker een bepalende factor is bij het besluit om een gebouw te slopen of op te knappen. En last but not least vertelt Annemarie Vels Heijn (voorheen directie Rijksmuseum en Museumvereniging) enthousiast over haar uitzicht op de Zuidas.
Klik hier voor de inhoudsopgave.
