Amstelodamum logo
Lid worden?

Digitaal archief

Uw zoekacties: Maandblad Amstelodamum, 1986; p. 67

Genootschap Amstelodamum

beacon
1  records
sorteren op:
 
 
 
 
GA-1986 Genootschap Amstelodamum
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
Maandblad Amstelodamum, 1986; p. 67
Datering:
1986
Titel:
Maandblad Amstelodamum
Jaargang:
073
Jaar:
1986
Pagina:
67
Is onderdeel van:
tijk van de klas was opgeleid maar ook een kweekschool had bezocht .
Hij kon nu verschillende kanten op . In het lager onderwijs bestond in deze tijd al de tegenstelling van openbaar versus bijzonder onderwijs , maar met enigszins andere inhoud . De termen geven aan hoe het onderwijs be-taald ( betaald ) werd en slaan niet op de vorm of op de ideologie . Alle onderwijs was christelijk , waarbij een in streek of stad overheersende sekteleer ook op school veel invloed had . Maar het uitgesproken catechetische onderwijs per richting had buiten de officiële schooltijd plaats .
Het openbaar onderwijs was overheidszaak en werd grotendeels door de gemeente bekostigd . De ouders betaalden in het algemeen geen school-geld ( schoolgeld ) . De onderwijzerssalarissen verschilden per plaats . Op het platteland moesten onderwijzers nog lange tijd allerlei bijbaantjes aanhouden . Deze scholen waren bestemd voor de kinderen van de armen , d.w.z . ongeveer 65 % van de bevolking , die inderdaad in grote getale op school verschenen , zonder dat er voldoende onderwijzers werden aangesteld . De rijken stuur-den ( stuurden ) hun kinderen niet ; zij namen een gouverneur in dienst . Het ligt voor de hand dat ook de gouverneurssalarissen sterk uiteenliepen . Krenterige ouders konden volstaan met een goedkope deeltijdwerker , misschien die zelfde ( bijverdienende ) onderwijzer van de dorpsschool . Over dit onder-wijs ( onderwijs ) zijn weinig gegevens bekend . Het is een vorm van bijzonder onder-wijs ( onderwijs ) , in de 19e-eeuwse betekenis van het woord : onderwijs zonder over-heidssteun ( overheidssteun ) . Leerplicht bestond uiteraard niet ; de overheid bemoeide zich met dit privé-onderricht in geen enkel opzicht .
Wel enigszins met het klassikale bijzonder onderwijs , al had de bemoei-enis ( bemoeienis ) , zonder geldelijke stok achter de deur , weinig kracht . De scholen wer-den ( werden ) verdeeld in twee klassen . Die van de eerste klasse gingen uit van min of meer liefdadige instellingen zoals de Maatschappij tot Nut van ' t Alge-meen ( Algemeen ) . De beste financiële vooruitzichten gaven wel de bijzondere scholen van de tweede klasse , volgens een inspecteur ' ondernemingen der onder-wijzers ( onderwijzers ) zelve / Hier leefde de onderwijzer van volgens allerlei tarieven geïnd schoolgeld . Hij moest zijn school dus zo aantrekkelijk mogelijk ma-ken ( maken ) , vooral in de ogen van ouders uit de gegoede middenklasse , die meer konden betalen .
Maar eerst moest de vrije ondernemer die een bijzondere school van de tweede klasse wilde beginnen beschikken over een vestigingsvergunning : om de kwaliteit te waarborgen en het aanbod naar de vraag te regelen stelde de plaatselijke overheid aan de kandidaat bepaalde eisen . In Amsterdam , in de 19e eeuw voor onderwijzers als vestigingsplaats waarschijnlijk meer ge-wild ( gewild ) dan later , werd zelfs een plaatselijk examen georganiseerd ; om deel te nemen moest men al een ' acte van rang ' bezitten . Het is een vergelijkend
examen , waarbij vooraf vaststaat dat er even veel kandidaten zullen slagen als er plaatsen zijn .
Op 12 januari 1829 verklaart de schoolcommissie van Amsterdam zes ' schoolhoudersplaatsen ' vacant . Op 9 maart hebben dertien onderwijzers gesolliciteerd , een van de eerste rang , vijf van de tweede en zeven van de derde . Het examen is op 30 maart . Op 14 mei beschrijft de commissie het algemeen niveau aan Burgemeester en Wethouders als enigszins teleurstel-lend ( teleurstellend ) . Meskendorff levert in de misère opnieuw een goede prestatie : hij
57
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 01-09-2020
1 gedigitaliseerd