Amstelodamum logo
Lid worden?

Digitaal archief

Uw zoekacties: Maandblad Amstelodamum, 1986; p. 66

Genootschap Amstelodamum

beacon
1  records
sorteren op:
 
 
 
 
GA-1986 Genootschap Amstelodamum
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
Maandblad Amstelodamum, 1986; p. 66
Datering:
1986
Titel:
Maandblad Amstelodamum
Jaargang:
073
Jaar:
1986
Pagina:
66
Is onderdeel van:
Zijn vader , Johan Hendrik , werkte op het postkantoor 5 . Het onderwijzer-schap ( onderwijzerschap ) zal in de weinig beweeglijke maatschappij van deze tijd voor Mes-kendorff ( Mes-kendorff ) misschien het hoogst bereikbare zijn geweest . Was het een stap vooruit in vergelijking met het beroep van de vader ? In een moderne publi-katie ( publi-katie ) 6 worden onderwijzer en kantoorbediende in één adem genoemd als fatsoenlijke armen die van een krap salaris de status van ontwikkelden moesten ophouden . Tegen de lage lonen van de onderwijzers heeft Multa-tuli ( Multa-tuli ) , toch geen vriend van het schoolonderwijs , in idee 829-830 fel gepro-testeerd ( geprotesteerd ) . Lang niet als enige ; Lindo laat begin jaren vijftig de onderwijzer optreden in een reeks Nederlandse Uncle Toms . 7
De cijfers wijzen inderdaad uit dat de onderwijzersinkomens die van ambachtslieden en keuterboeren in het algemeen niet overtroffen . In 1850 zijn er in Friesland nog 125 onderwijzers met een jaarsalaris , minder dan ƒ 300 .-. Een schrille vergelijking kan men maken met het tractement dat op 8 oktober 1851 wordt vastgesteld voor de nieuw benoemde assistent-resi-dent ( assistent-resident ) van Amboina , Eduard Douwes Dekker : dit was twintig keer zoveel , ƒ 6000 ,-. Kregen de onderwijzers weinig of de Indische bestuursambtena-ren ( bestuursambtenaren ) veel ? Bij ruimer vergelijking blijkt Dekkers salaris werkelijk erg hoog , terwijl de ƒ 300 ,- van de Friese onderwijzers net genoeg was om in leven te blijven . 8
Maar hiermee is de onderwijzer Meskendorff nog lang niet geplaatst . Voor een beoordeling van onderwijzerssalarissen in de eerste helft van de 19e eeuw moet je de grote verschillen tussen de onderwijzers onderling in het oog houden . De centrale overheid begon zich wel met het onderwijs te bemoeien , maar betaalde hooguit wat bureau-ambtenaren en inspecteurs , geen onderwijzers .
Wat moest een onderwijzer nu doen om van de slechte onderwijzerssa-larissen ( onderwijzerssa-larissen ) een van de minst slechte te verwerven ? Om te beginnen moest hij bij het provinciale toelatingsexamen een zo hoog mogelijke rang zien te ha-len ( halen ) . Er waren er vier ; de eerste , met eisen op het gebied van natuur - en wis-kunde ( wiskunde ) , werd bijna nooit gegeven . De tweede , de catagorie van de ' zeer goeden ' 9 , stelde verder gaande kennis van de taalregels verplicht , terwijl ook aardrijkskunde en geschiedenis op het programma stonden .
Meskendorff bracht het er uitstekend af . Op 17 oktober 1827 kende de provinciale onderwijscommissie in Noord-Holland hem de tweede rang toe 10 , waaruit we misschien kunnen afleiden dat hij niet alleen in de prak -
5 Huwelijksakte in het gemeentearchief van Amsterdam .
6 P.R.D . Stokvis , ' Nederlandse sociale verhoudingen tegen 1850 ', Tijdschrift voor socialegeschiedenis 4 ( 1978 ) nr 10 ( blz . 77 ).
7 Volledige werken van den ouden Heer Smits 1 . Tweede , goedkoope uitgaaf , Schiedam 1882 , blz . 141 e.v .
8 J.M.M , de Meere : ' Sociale verhoudingen en structuren in de Noordelijke Nederlanden 1814-1844 ( 1814-1844 ) ' in de Algemene geschiedenis der Nederlanden 10 , Haarlem 1981 , blz . 384-416 . De Friese onderwijzers op blz . 396 .
9 H.C . de Wolf : ' Onderwijs en opvoeding in de Noordelijke Nederlanden 1795-1813 ' in de Algemene geschiedenis der Nederlanden 11 , Weesp 1983 , blz . 42 .
10 Extract uit het register der notulen van Burgemeester en Wethouders van ' s-Gravenhage , 10 mei 1858 , in het Haagse gemeentearchief .
56
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 01-09-2020
1 gedigitaliseerd